Akcja „Żonkile” w 76. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim

Władze Rzeczpospolitej Polskiej ustanowiły datę 19 kwietnia jako Dzień Pamięci o Holocauście i Przeciwdziałaniu Zbrodniom Przeciw Ludzkości. Uczniowie Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Choroszczy po raz kolejny uczcili ofiary Holokaustu. W bieżącym roku szkolnym obchody Dnia Pamięci o Holocauście połączyliśmy z udziałem w ogólnopolskiej akcji społeczno-edukacyjnej „Żonkile” zorganizowanej przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i upamiętniliśmy w naszej szkole 24 i 25 kwietnia; z powodu przerwy świątecznej, która rozpoczęła się 19 kwietnia.

Na korytarzu szkolnym zawisła okolicznościowa gazetka na temat Zagłady narodu żydowskiego podczas II wojny światowej, powstania w getcie warszawskim oraz Marka Edelmana – jednego z ocalałych z getta, ostatniego dowódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej. To właśnie z jego osobą związane są żonkile – symbole akcji społeczno – edukacyjnej Muzeum POLIN. Marek Edelman w każdą rocznicę powstania w getcie warszawskim dostawał te rośliny od anonimowej osoby. Sam również co roku 19 kwietnia składał pod Pomnikiem Bohaterów Getta bukiet żółtych kwiatów – często były to właśnie żonkile. Dziś kwiaty te mają symbolizować pamięć, szacunek i nadzieję. Kwitną one w tym samym czasie, gdy obchodzona jest rocznica powstania w getcie warszawskim.

Młodzież naszej szkoły własnoręcznie przygotowała papierowe żonkile. Kwiaty zostały rozdane nauczycielom i uczniom, aby okazać szacunek Żydom, którzy mimo świadomości pewnej śmierci zdecydowali się chwycić za broń, aby umrzeć z godnością, nie jako ofiary, ale ludzie dumni, przekonani o własnej wartości.

• W ramach lekcji historii uczniowie klas piątych poznali historię Holocaustu na podstawie fragmentów utworów literackich o II wojnie światowej skierowanych do dzieci. Obejrzeli także urywki filmu pt. „Holokaust oczami dziecka” ukazujący relacje ich rówieśników, którzy ocaleli, przeżyli czas Zagłady. Do tego dokumentu wybrano fragmenty reminiscencji, które z jednej strony oddają prawdę o tamtych czasach, a z drugiej nie epatują nadmiernym okrucieństwem i przemocą. Wspomnienia beztroskiego dzieciństwa przed wojną, zderzone z tragiczną codziennością czasów Zagłady, archiwalne fotografie uzupełnione o komentarz historyczny wiernie oddały wymiar ogromnej tragedii ludzi, którzy umierali tylko dlatego, że urodzili się Żydami.

• Uczniowie klas starszych obejrzeli film pt. „Nie było żadnej nadziei. Powstanie w getcie warszawskim 1943” przygotowany przez Muzeum POLIN. Dzięki poruszającej projekcji młodzież poznała jak wyglądało życie społeczności żydowskiej Warszawy tuż przed wybuchem wojny, okoliczności utworzenia getta oraz życie codzienne jego mieszkańców do momentu wybuchu powstania. Jednak kluczową częścią obrazu była animacja, ukazująca przebieg powstania w getcie warszawskim. Skupiła się ona na motywach postępowania poszczególnych bohaterów, autentycznych postaci biorących udział w walkach: Mordechaja Anielewicza, „Kazika” Symcha Rotema, Marka Edelmana, Cywii Lubetkin oraz Tosi Altman. Dzięki animacji uczniowie mogli poznać powstanie z całym jego ładunkiem emocjonalnym i dramaturgią wydarzeń. Zrozumieć niemoc powstańców, ale również chęć walki o to, by umrzeć z honorem, a nie z głodu, czy w obozie koncentracyjnym.

Film bardzo zainteresował i poruszył młodzież. Skłonił do refleksji nad ciemną stroną natury ludzkiej oraz negatywnymi skutkami działania człowieka: wojną i ludobójstwem. W niektórych klasach wywiązały się dyskusje na temat motywacji uczestników powstania, własnych ocen tego wydarzenia oraz postaw Polaków wobec walki Żydów w getcie warszawskim oraz Polaków, którzy pomagali ratować Żydów podczas II wojny światowej.

Obchody Dnia Holocaustu oraz udział w ogólnopolskiej akcji społeczno – edukacyjnej „Żonkile” umożliwiły uczniom naszej szkoły poszerzenie wiedzy o tragedii 6 milionów Żydów. Była to jednak nie tylko ciekawa lekcja historii, ale przede wszystkim szacunku, tolerancji i empatii. Młodzież jednogłośnie stwierdzała, że o tych, którzy zginęli w czasie Zagłady, nie wolno zapomnieć. Wiedza o Holokauście powinna być przekazywana kolejnym pokoleniom, by pamiętając o tragedii kreowały one przyszłość wolną od nietolerancji, uprzedzeń i nienawiści.

A. Łuniewska, A. Sławińska, K. Waszczuk, E. Zalewska