Gmina Choroszcz reprezentuje Podlasie na szczycie stawki

W Rankingu Finansowym Samorządu Terytorialnego w Polsce za 2019 rok Gmina Choroszcz znalazła się na wysokim 9. miejscu w kategorii gmin miejsko-wiejskich, pokonując ponad 600 konkurentów w swojej kategorii. Trzeba również zaznaczyć, że pośród innych grup JST, Choroszcz także godnie reprezentuje Podlasie. W kategorii gmin wiejskich, pierwszy z Podlaskiego jest Juchnowiec Kościelny – na 19. miejscu, w kategorii gmin miejskich – Wysokie Mazowieckie zajmuje 11. pozycję, pośród miast, Białystok zajmuje 20. lokatę, a powiaty: łomżyński, wysokomazowiecki i białostocki, w kategorii powiatów ziemskich zajęły odpowiednio: 20., 21. oraz 24. lokatę.

Wysoka pozycja Gminy Choroszcz w rankingu bardzo mnie cieszy – przyznaje Burmistrz Choroszczy Robert Wardziński. Poprzez tę klasyfikację jako samorząd możemy pokazać naszą pracę i starania w szerszej perspektywie – mówi włodarz gminy Choroszcz. Ranking jest też sygnałem w kierunku przedsiębiorców, którzy poszukują dobrego otoczenia dla lokalizacji swoich inwestycji. Tak wysoka lokata Gminy Choroszcz to także dobry znak skierowany do naszych mieszkańców i tzw. zwykłych obywateli, którzy w ten sposób otrzymują kolejny wiarygodny sygnał jak gospodarujemy publicznymi pieniędzmi – konkluduje Burmistrz Robert Wardziński.

Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego w Polsce to jedyne opracowanie w kraju, które obejmuje wszystkie jednostki samorządu terytorialnego. Jest to zestawienie kompleksowe, apolityczne i obiektywne, mierzone aktualnymi wskaźnikami ekonomicznymi. Pracując nad Rankingiem, naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, przebadali niemal 2 800 gmin, miast i powiatów, wykorzystując do pomiarów obiektywne, najważniejsze i aktualne wskaźniki naukowe.

Zespół badawczy korzystał z danych Regionalnych Izb Obrachunkowych, według stanu na koniec 2019 roku. Jednostki samorządu terytorialnego podzielono na pięć kategorii i przeanalizowano budżety następujących jednostek:
– 1547 – gmin wiejskich
– 628 – gmin miejsko-wiejskich
– 235 – gmin miejskich (w zestawieniu nie uwzględniono gminy Boguszów-Gorce, gdyż jej władze nie złożyły w terminie sprawozdań budżetowych po czterech kwartałach 2019 r.)
– 66 – miast na prawach powiatu
– 314 – powiatów ziemskich

Opracowując ranking, zespół badawczy wybrał siedem najważniejszych i najczęściej omawianych w literaturze ekonomicznej wskaźników. Wskaźniki te zostały wyliczone dla każdej jednostki samorządu terytorialnego objętej badaniem. Są to:

Udział dochodów własnych w dochodach ogółem – który pokazuje, jaką część dochodów całego budżetu JST stanowią dochody własne. Relację tę ekonomia określa „wskaźnikiem samodzielności finansowej, i jest on traktowany jako podstawowy miernik oceny owej niezależności finansowej samorządów. Im wyższy wskaźnik, tym większe są możliwości JST związane z decydowaniem o tym, no co przeznaczyć dochody własne. Jeśli wskaźnik spada (a dzieje się tak w sytuacji dekoniunktury i wzrostu bezrobocia), rośnie uzależnienie samorządu od transferów z budżetu państwa.

Relacja nadwyżki operacyjnej do dochodów ogółem – obrazuje stopień, w jakim samorząd mógłby zaciągać nowe zobowiązania w stosunku do osiągniętych dochodów. Wartość nadwyżki operacyjnej służy do opracowywania innych wskaźników finansowych, pozwalających na analizy i oceny sytuacji finansowej JST. Im wyższa wartość wskaźnika, tym większe są możliwości prowadzenia przez JST inwestycji oraz zwiększania wydatków bieżących. Niska wartość wskaźnika dowodzi, że w okresie rozliczeniowym nie wypracowano nadwyżki operacyjnej – to zaś znaczy, iż dochody bieżące nie wystarczają na pokrycie ponoszonych wydatków bieżących.

Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem – obrazuje, jaką część wydatków ogółem w budżecie JST stanowią wydatki inwestycyjne. Znaczny udział wydatków inwestycyjnych świadczy o zdolności JST do obsługi zadłużenia, co ułatwia sięganie po różnego rodzaju źródła finansowania. Im wyższa wartość wskaźnika, tym JST prowadzi aktywniejszą działalność inwestycyjną, czyli rozwija się i pomnaża majątek (zwłaszcza trwały). Wysoki udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem JST to ważny sygnał nie tylko dla przedsiębiorców i inwestorów, ale również dla mieszkańców. Taki samorząd rozwija bowiem różnego rodzaju działalność kulturalną i społeczną. Niska wartość wskaźnika może natomiast świadczyć o słabym potencjale inwestycyjnym samorządu oraz o jego umiarkowanej samodzielności finansowej.

Obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń – ich wysoki poziom negatywnie wpływa na zarządzanie finansami. Są to wydatki sztywne, bardzo trudne do restrukturyzacji i ograniczenia – ze względu na prawną ochronę pracowników, ich warunków pracy i płacy.

Udział środków europejskich w wydatkach ogółem (bez poręczeń) – stanowi jedno z dodatkowych, bardzo istotnych, źródeł finansowania działalności samorządów. Środki te zwiększają potencjał inwestycyjny podmiotów, dlatego uważane są za istotny czynnik rozwoju lokalnego. Abstrahując od niedogodności związane z pozyskiwaniem i rozliczeniem środków z UE, generalnie ich wzrost zwiększa możliwości rozwojowe JST. Umiejętność pozyskiwania funduszy zewnętrznych świadczy o aktywności władz lokalnych.

Relacja zobowiązań do dochodów ogółem – określa poziom zadłużenia JST. Jednostki sektora finansów publicznych są zobowiązane do dokonywania wydatków publicznych w wysokości oraz w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Dlatego wzrost zobowiązań w stosunku do dochodów, może prowadzić do usztywnienia budżetu oraz wpływać negatywnie na zachowanie płynności finansowej samorządu.

Udział podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach bieżących – traktowany jest jako dochody własne JST, a jego wysokość jest zróżnicowana. Usytuowanie go w strukturze dochodów samorządu wywołuje wiele kontrowersji, głównie dlatego, iż samorządy nie mają większego wpływu wielkość tego typu podatków. Z tego względu wielkość tego dochodu przypomina bowiem transfery zewnętrzne i zdaniem części ekonomistów, zaliczenie tych wpływów do dochodów własnych samorządu, tylko pozornie wpływa na zwiększenie samodzielności dochodowej gmin.

Ranking przygotował zespół w składzie:
Dr Krzysztof Jakóbik, Katedra Gospodarki Publicznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Dr Katarzyna Owsiak, Katedra Finansów Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Dr Katarzyna Peter-Bombik, Instytut Spraw Publicznych, Uniwersytet Jagielloński
Dr Piotr Sołtyk, Katedra Finansów Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Prof. dr hab. Krzysztof Surówka, Kierownik Katedry Finansów Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie (kierownik zespołu)
Mgr Mateusz Winiarz, Katedra Polityki Gospodarczej, Uniwersytet Jagielloński
mgr Adam Głębski, Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi

Więcej informacji na: https://www.forum-ekonomiczne.pl/ranking/

Mat. org./UM