Dlaczego potrzebujemy szczepień ochronnych przeciw HPV?
Trwający do 27 kwietnia Europejski Tydzień Szczepień 2024, pod hasłem „Ratowanie życia poprzez szczepienia”, ma na celu zwiększenie wiedzy na temat korzyści wynikających ze szczepień oraz podkreślanie ich znaczenia w ochronie naszego zdrowia na każdym etapie życia.
Podobnie jak zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, regularne badania kontrolne, szczepionki są filarem zdrowego życia – mogą odegrać kluczową rolę w utrzymaniu naszego zdrowia i zdrowia naszych bliskich.
Bezpłatna szczepionka przeciw HPV
Szczepionka przeciw ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV), skutecznie chroni przed chorobami nowotworowymi, w tym szczególnie rakiem szyjki macicy.
Dzieci w wieku 12-13 lat obejmuje Powszechny program szczepień przeciwko HPV, w którym są wykorzystywane dwa preparaty: 2-walentana szczepionka Cervarix i 9-walentna szczepionka Gardasil 9.
Powszechny program bezpłatnych szczepień przeciw HPV jest skierowany do dziewcząt i chłopców już po ukończeniu 11. roku życia do ukończenia 14. roku życia.
Szczepienia przeciw HPV w ramach programu podawane są w dwóch dawkach. Odstęp między tymi dawkami w programie wynosi od 6 do 12 miesięcy.
Żeby z niego skorzystać, wystarczyć umówić wizytę w punkcie szczepień. Można to zrobić, kontaktując się bezpośrednio z wybranym punktem, korzystając z infolinii dostępnej pod numerem telefonu 800 100 101 (w godzinach 8-18) albo za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta.
W woj. podlaskim szczepienia w ramach programu są wykonywane w ponad 200 punktach. Ich lista jest dostępna na stronie pacjent.gov.pl.
Dla dzieci w wieku 9-11, 14-18, których nie obejmuje program, profilaktyka HPV również jest darmowa. Dwuwalentna szczepionka przeciwko HPV znajduje się bowiem na liście bezpłatnych leków dla dzieci. W przypadku dzieci z tych grup wiekowych, rodzic najpierw zgłasza się do lekarza POZ po receptę na bezpłatną szczepionkę, następnie odbiera preparat w aptece i umawia wizytę w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej, podczas której zostanie podany preparat przeciw HPV.
Do otwartej rozmowy o szczepieniach zachęca ekspertka, na co dzień pracująca w gabinecie szczepiennym w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Białymstoku:
– Szczepienie, jak każda procedura medyczna, może budzić obawy i wątpliwości. Widzę to na co dzień w mojej pracy w gabinecie szczepiennym. Ostatnio dobrym tego przykładem są reakcje rodziców na szczepionkę przeciw HPV. Z jednej strony bardzo cieszy wprowadzenie Powszechnego programu bezpłatnych szczepień przeciw HPV, czy też refundacja dla jednej ze szczepionek, z drugiej strony mają wiele pytań – w tym takich, które uważane są za wstydliwe czy bardzo intymne. Ogromne znaczenie ma tutaj rola personelu medycznego – lekarzy i pielęgniarek. Powinni oni stworzyć warunki do swobodnej rozmowy, aby pacjent w myśl zasady „nie ma głupich pytań” – mógł zapytać o wszystko. Nigdy nie oceniamy pacjenta, nie wypowiadamy się w tonie pouczającym, ani nie narzucamy swojego zdania. Empatia, zrozumienie i szacunek ze strony personelu medycznego są kluczowe dla zdobycia zaufania pacjenta i budowania wzajemnych, dobrych relacji. Z mojego doświadczenia widać, że rodzice, którzy zostali w sposób rzetelny poinformowani, uzyskali odpowiedzi na swoje pytania i wątpliwości, o wiele rozsądniej podchodzą do obowiązkowych szczepień ochronnych, a także chętniej szczepią dzieci szczepionkami zalecanymi. Z mojej perspektywy, bardzo pomocne w propagowaniu szczepień zalecanych, w tym przeciwko HPV, są również wszelkie akcje informacyjne organizowane przez instytucje, pozwalają one dotrzeć do szerokiej grupy odbiorców i zainteresować tematem nawet tych, którzy wcześniej zainteresowania nie wykazywali. – zwraca uwagę mgr Agnieszka Andrzejewska, pielęgniarka szczepienna.
Od czerwca 2023 roku, kiedy ruszył Powszechny program szczepień przeciw HPV, w województwie podlaskim zaszczepiło się łącznie 6011 (dane na 18.04.2024 r.), z czego: 3828 – stanowią dziewczynki, 2183 – chłopcy.
Szczepionki chronią pokolenia
W dniach 21 – 27 kwietnia w Europejskim Regionie WHO obchodzimy Europejski Tydzień Szczepień 2024 (European Immunization Week, EIW). Celem inicjatywy jest zwiększenie świadomości społecznej na temat szczepień oraz podkreślanie ich znaczenia w ochronie zdrowia na każdym etapie życia człowieka.
– Dziś wiele osób, a zwłaszcza młodych rodziców zadaje sobie pytanie: dlaczego potrzebujemy szczepień ochronnych? Przecież nie widać tych wszystkich groźnych chorób w naszym otoczeniu. Dzieci masowo nie umierają na krztusiec, błonice czy polio, a media nie donoszą o nowych epidemiach. I to właśnie w tym miejscu należy głośno i wyraźnie zaznaczyć: za taki stan odpowiada wprowadzenie obowiązkowych szczepień ochronnych. To dzięki nim udało się wyeliminować lub znacznie ograniczyć zapadalność na wiele groźnych chorób zakaźnych, które jeszcze kilka dekad temu dziesiątkowały społeczeństwa. Jeszcze w 1980 r. odra była przyczyną ponad 2,6 miliona zgonów na świecie! Dziś, dzięki obowiązkowym szczepieniom, szacowana liczba zgonów z powodu odry spadła o 94%.
Szczepiąc siebie i swoje dzieci chronimy nie tylko nas – ale również pośrednio – zapewniamy ochronę osobom, które z różnych przyczyn nie mogą być poddane szczepieniu – dodaje Agnieszka Andrzejewska.
Szczepienia chronią nas na wiele sposobów:
- ratują życie,
- chronią przed chorobami zakaźnymi oraz ich powikłaniami,
- chronią przed chorobami nowotworowymi,
- ograniczają antybiotykooporność i zużycie antybiotyków.
O szczepieniach powinni pamiętać nie tylko rodzice troszczący się o zdrowie swoich dzieci, ale również dorośli i osoby starsze, w zależności od uprawianego zawodu czy stylu życia. Szczepienia wymagają indywidualnego podejścia w każdym wieku. Rozwój współczesnej medycyny pozwala stosować profilaktykę za pomocą szczepień w różnych grupach ryzyka, czy osób z chorobami przewlekłymi.
Nowoczesna medycyna i ogromna wiedza na temat szczepień dorosłych pokazują, że są one tak samo ważnym elementem zdrowego stylu życia, jak dieta, regularny sen, ruch, czy unikanie stresu. Do niedawna szczepienia dorosłych w świadomości społecznej dotyczyły głównie szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i szczepionki przeciw grypie. Ostatnie lata przyniosły wiele nowych możliwości ochrony, jak szczepienia przeciw krztuścowi, pneumokokom, COVID-19, półpaścowi czy HPV.
Informacje na temat szczepień i szczepionek warto czerpać z wiarygodnych źródeł, tj. od pracowników ochrony zdrowia, lokalnych instytucji sanitarnych, instytucji ochrony zdrowia, np.:
Sprawdzone informacje o szczepieniach obowiązkowych i zalecanych można znaleźć w serwisie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.
