Spółdzielnia socjalna – działalność gospodarcza społecznie zaangażowana

Spółdzielnia socjalna jest rodzajem przedsiębiorstwa społecznego. Mimo to, że w Polsce powstaje ich coraz więcej, to nadal na Podlasiu jest to raczej niezbyt znana i popularna forma prowadzenia działalności. Z pewnością jedną z przyczyn uzasadniających istniejący stan rzeczy jest to, że w dalszym ciągu wiedza na temat spółdzielczości socjalnej nie jest powszechna. A szkoda, ponieważ jest to podmiot, który może być dobrym rozwiązaniem zarówno dla osób z zacięciem biznesowym, jak i społecznym, które myślą o tym by tworzyć miejsce pracy dla siebie. Poza tym, prowadząc spółdzielnię, można liczyć na wsparcie dedykowane tylko przedsiębiorstwom społecznym – zarówno finansowe, jak i doradcze. Spółdzielnia socjalna jest szczególną formą podmiotu, łączącą prowadzenie działalności gospodarczej z realizacją celów społecznych. Oznacza to, że tak jak każde przedsiębiorstwo, prowadzi wybrany rodzaj działalność gospodarczej. Jednak motywacją do tego jest realizacja celów społecznych, z których najważniejszym jest utworzenie miejsc pracy dla osób mających trudności z funkcjonowaniem na otwartym rynku pracy. Spółdzielnia bowiem działa na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej swoich członków, na co przeznacza również część wypracowanego przez siebie zysku. Założycielami spółdzielni (zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2006 roku o spółdzielniach socjalnych) powinno być minimum 5 osób, spośród których przynajmniej 50% stanowią osoby bezrobotne, niepełnosprawne, osoby posiadające status poszukujących pracy do 30. roku życia lub po 50. roku życia lub absolwenci Centrów Integracji Społecznej i Klubów Integracji Społecznej. Spółdzielnia może również prowadzić działalność społecznie użyteczną w sferze
zadań publicznych, co oznacza, że może realizować różnego rodzaju projekty społeczne ze środków publicznych na takich samych zasadach jak organizacja pozarządowa. Inną formą spółdzielni jest spółdzielnia socjalna tworzona przez osoby prawne (jednostki samorządu terytorialnego lub organizacje pozarządowe i kościelne). W takiej sytuacji mają one obowiązek zatrudnienia minimum pięciu osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Z uwagi na to, że spółdzielnie socjalne realizują ważne cele społeczne, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie, zarówno w zakresie prowadzania działalności, jak również na etapie jej zakładania. Aktualnie jest bardzo sprzyjający czas do tworzenia nowych spółdzielni socjalnych oraz rozwijania już istniejących. Dzięki dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Społecznego powstała w Polsce (również w Białymstoku) cała sieć Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej. Są to podmioty spełniające określone standardy, potwierdzone akredytacją przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej, działając lokalnie, wspierają rozwój przedsiębiorstw społecznych, zarówno poprzez szkolenia, doradztwo, jak i przyznawanie bezzwrotnego wsparcia finansowego. Dotacje są udzielane na tworzenie nowych miejsc pracy, w wysokości maksymalnie 20 000 zł na osobę i do 100 000 zł na jeden podmiot. Poza tym, co jest bardzo ważne z punktu widzenia nowo powstających spółdzielni, można się ubiegać o finansowe wsparcie pomostowe. Jest ono przyznawane na okres do 12 miesięcy. W jego ramach wypłacana jest określona kwota pieniędzy na jedną osobę (np. w Białymstoku jest to 1000 zł miesięcznie przez pierwsze pół roku i 600 zł – przez kolejne pół). Z tych środków można pokryć wydatki na ZUS i inne stałe koszty (zazwyczaj katalog wydatków jest ściśle określony). Niezwykle istotne jest to, że powstające spółdzielnie socjalne mogą teraz liczyć na specjalistyczne wsparcie również po rejestracji i rozpoczęciu działalności. Z założenia wsparcie to ma być dostosowane do potrzeb danego podmiotu. Może mieć formę doradztwa biznesowego (z obszaru działalności spółdzielni), marketingowego, księgowego, szkoleń specjalistycznych lub innego, niezbędnego z punktu widzenia przedsiębiorstwa. Tego rodzaju pomoc jest bardzo ważnym uzupełnieniem wsparcia finansowego – zwłaszcza w kontekście tego, że spółdzielnie socjalne często są zakładane przez osoby, które nie miały wcześniej doświadczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej lub też miały długą przerwę w pracy zawodowej. Jest to też istotny atut i zachęta do tego, aby tworzyć miejsce pracy dla siebie i realizować swoje pomysły biznesowe. W każdym województwie działają Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej (zazwyczaj jest ich kilka, są zlokalizowane w większych miastach). Można się do nich zwrócić z pomysłem na działalność, prośbą o doradztwo i pomoc w wypełnieniu wszelkich formalności. W Białymstoku OWES znajduje się przy ulicy Modlińskiej. Zapraszamy do kontaktu!

Ośrodek Wspierania Ekonomii Społecznej
ul. Modlińska 6/ lok. U3
15-066 Białystok
tel. 85 675 21 58, tel. kom. 530 236 328
e-mail: owes@owop.org.pl, www.owes.bialystok.pl