Szlakiem Zygmunta Glogera

Zygmunt Gloger był wybitną postacią związaną z naszym regionem. Urodził się w 1845r i wychował w pobliskim Jeżewie. Jest on autorem słynnej „Encyklopedii Staropolskiej” oraz ponad 600 prac z dziedziny etnografii, archeologii, historii, geografii, przyrody.

W cyklu naszych wędrówek po Narwiańskim Parku Krajobrazowym, tym razem podążymy śladami Zygmunta Glogera.

Szlak, wyznakowany w kolorze zielonym przez PTTK rozpoczyna się na przystanku PKS w Nowosiółkach. Na terenie Spółdzielni Pracy Głuchoniemych znajduje się zabytkowy dwóch i wieża ciśnień x XIX w. Szlak skręca w kierunku Choroszczy zbaczając na cmentarz żydowski jeden z lepiej zachowanych na Białostocczyźnie.

Zwiedzanie Choroszczy rozpoczynamy od Rynku. Znajduje się zespół poklasztorny dominikanów z poł. XVIIIw oraz zabytkowe domy z przełomu XIX-XXw a po środku pomnik poległych za ojczyznę obywateli Choroszczy. Zabytkową ulicą Branickiego udamy się następnie do letniej rezydencji hetmana, wybudowanej w połowie XVIIIw. Składa się ona z pałacu na wodzie, parku z kanałem krzyżowym, oficyny i przylegających zabudowań gospodarczych. W bezpośrednim sąsiedztwie pałacu na terenie dawnej fabryki włókienniczej Moesa powstał w 1930 r szpital psychiatryczny obecnie klinika Akademii Medycznej w Białymstoku. Choroszcz opuszczamy po mostku na rzece Horodnianka kierując się na cmentarz ewangelicki.

Szlak prowadzi przez najbliższych kilka kilometrów po Narwiańskim Parku Krajobrazowym. Po drodze będziemy mijać kolejne wsie: Ruszczany, Rogówek i Rogowo, o drewnianej zabudowie z przydrożnymi krzyżami z przełomu XIX-XXw. W pewnym miejscu szlak zbacza na trzy wzgórza widoczne z oddali. Przed Pańkami skręcamy w prawo po utwardzonej przez bagna. Jest to niezwykle interesujący przyrodniczo fragment szlaku, kończący się na jazie przed Rzędzianami. Od tej miejscowości podążamy po Wysoczyźnie Wysokomazowieckiej z licznymi głazami narzutowymi o obwodzie nawet do 11m. Po drodze mijamy kolejno wsie: Sawino, Leśniki, Saniki i dochodzimy do Tykocina.

Zwiedzanie dawnego miasteczka rozpoczynamy od cmentarza na którym znajduje się kaplica grobowa rodziny Glogerów. Następnie idziemy w kierunku Rynku obok rezydencji ekonomicznej z XVIIIw, pomnika Orła Białego. W Rynku centralne miejsce zajmuje pomnik Stefana Czarnieckiego z 1762 r. Wschodnią pierzeję zamyka zespół pomisjonarski z kościołem z poł. XVIIIw oraz alumnat z 1645r. Po drugiej stronie Narwi zachowały się ruiny zamku Zygmunta Augusta. Następnie należy udać się do dzielnicy Kaczorowo zamieszkałej do II wojny światowej przez Żydów. Wybudowali tu oni w 1642r wspaniałą bożnicę, później dom talmudyczny i kamienice. Tykocin opuszczamy idąc obok zespołu poklasztornego bernardynów obecnie zamieszkałego przez księży emerytów.

Podążamy za znakami szlaku na południe do grodziska z XIw, a następnie lasami na zachód i południe do Jeżewa Starego. Zachowały się to pozostałości zespołu dworskiego Glogerów w postaci: browaru, spichlerza oraz rządówki.

Naszą wycieczkę kończymy na przystanku PKS, skąd możemy udać się w drogę powrotną autobusem, praktycznie w każdym kierunku. Cały szlak liczy 44 km i jest polecany do przejścia w ciągu dwóch dni z noclegiem w Rogowie.

Gazeta w Choroszczy, numer 2: Lipiec 1993