Świętujemy 2 Maja!

Jednym z najmłodszych świąt państwowych jest obchodzone 2 maja święto – Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej. Zostało ono ustanowione w 2004 roku, chociaż biało-czerwona flaga jest symbolem Polski i Polaków już od wieków.

W 2003 r. do Sejmu wpłynął projekt zmiany dotychczasowej ustawy o godle, barwach i hymnie RP. Zakładał on m. in. utworzenie nowego święta państwowego, które podkreślałoby wartości patriotyczne tego symbolu narodowego. W Senacie zaproponowano poprawkę, która miała na celu stworzenie święta – Dnia Orła Białego, ponieważ to godło jest najważniejszym z symboli narodowych. Ostatecznie pozostała idea ustanowienia święta honorującego Flagę Rzeczpospolitej Polskiej. Święto ustanowiono na dzień 2 maja, co wynikało z woli podkreślenia zarówno święta przypadającego na dzień następny – święta Konstytucji 3 Maja, jak też stanowiło kontrę do praktyki z okresu PRL, kiedy świętowano pierwszomajowe Święto Pracy, zaś 2 maja flagi były zdejmowane, aby nie pozostały w przestrzeni publicznej na zniesione wówczas Święto Konstytucji. Inną istotną przesłanką na ustanowienie Dnia Flagi RP na 2 maja był fakt, iż jest to również Dzień Polonii i Polaków za Granicą (zostało ono ustanowione w 2002 r.).

Barwy flagi państwowej, to jest biel i czerwień w układzie poziomych pasów, odwzorowują kolory używane na godle państwowym, czyli białego orła oraz czerwonego tła tarczy herbowej. W heraldyce biel (właściwie nazywana srebrem, podobnie jak kolor żółty jest określany złotem) symbolizuje czystość, zaś czerwony – oznacza waleczność i odwagę. W średniowieczu oraz we wczesnej nowożytności za właściwy odcień czerwieni uznawano karmazyn, to jest ciemną czerwień, która jako barwnik była bardzo kosztowna, stąd też oznaczała bogactwo i dostojeństwo. Po okresie rozbiorów, w 1919 r., Sejm Ustawodawczy ustalił kolory flagi państwowej na biały i czerwony, przy czym tę drugą barwę dookreślono nieco później jako karmazyn. W 1927 r. zmieniono odcień czerwieni na cynober (czerwony lekko wpadający w pomarańczowy), co zostało zachowane aż do 1980 r. W tym też roku zmieniono odcień i dookreślono kolor według współrzędnych trójchromatycznych jako czerwony w odcieniu karmazynowym, co nawiązuje do historycznych wzorców.

Pewną ciekawostką jest fakt, że obecnie „oczywista” kolorystyka polskiej flagi na przestrzeni dziejów miała różne warianty. W XVI i XVII w. chorągiew wojenna posiadała trzy pasy: czerwony, biały i czerwony, na której umieszczano czterodzielne godło Rzeczpospolitej – Orła Białego i Pogoń w szachownicy. Pod koniec XVIII w. w kręgach konfederatów barskich powstał pomysł trójbarwnej flagi biało-błękitno-czerwonej, co nawiązywało do kolorów uniformu wojskowego kawalerii. Chociaż te trzy kolory pozostały barwami wojska polskiego, to jednak jako polskie barwy narodowe w 1831 r. ustalono biały i czerwony, co zostało utrzymane do dziś.

Przy okazji tego święta patriotycznego warto dodać choć kilka słów na temat święta Polonii. Zostało ono ustanowione jako uhonorowanie wszystkich Polaków poza granicami kraju, którzy przy licznych dziejowych okazjach wspomagali zarówno Polaków w Ojczyźnie, jak też wnieśli swój wkład do utrzymania bądź odzyskania przez Polskę suwerenności, wymieniając choćby żołnierzy Błękitnej Armii, 2 Korpus Polski czy Polskie Siły Zbrojne w ZSRR.

Niech więc wywieszona biało-czerwona flaga w dniu 2 maja nie będzie tylko łącznikiem między świętami 1 i 3 maja, ale świadomym symbolem naszego patriotyzmu. 

 

Pamiątkowe zdjęcie uczestników obchodów Święta Flagi, Choroszcz 2 maja 2023 r.